Tình huống về thanh toán hợp đồng trong trường hợp CĐT cung cấp vật liệu

Có tình huống được hỏi như sau, mong anh em và các bạn cùng tham gia trao đổi.

Tình huống:

Công ty chúng tôi (Bên B) thi công xây lắp công trình cho chủ đầu tư (Bên A), trong đó bên A cung ứng một số vật tư chính đến chân công trình cho bên B. Khi thanh toán, bên A yêu cầu bên B thanh toán trả lại cho bên A bằng cách giảm giá trị thanh toán công trình gồm: giá vật liệu đến chân công trình cộng với các tỷ lệ sau chi phí trực tiếp trong bảng tổng hợp thanh toán (chi phí trực tiếp khác, chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước…).
Theo Thông tư số 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010 của Bộ xây dựng về việc hướng dẫn lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, thì các tỷ lệ sau chi phí trực tiếp trong bảng tổng hợp dự toán, thanh toán là của bên B. Các chi phí quản lý, cung ứng vật tư của bên A đã có trong phí lưu thông của giá vật liệu đến hiện trường công trình. Nên bên B không đồng ý trả các tỷ lệ sau chi phí trực tiếp cho bên A.
Vậy tôi kính đề nghị xem xét, hướng dẫn và trả lời để tháo gỡ vướng mắc trên.

Trường hợp mình hiểu thêm như sau
1. Nhà thầu và Chủ đầu tư ký hợp đồng thi công Xd công trình theo kết quả trúng thầu, trong đó có giá chi tiết hợp đồng.
2. Khi thi công, Chủ đầu tư cấp 1 hay 1 số vật tư cho nhà thầu thi công (vật tư này nằm trong phạm vi công việc, danh mục đơn giá của nhà thầu).

Nay đến khi thanh toán, CĐt đòi nhà thầu trả cho mình số tiền vật tư với phương án ép buộc: giá vật liệu đến chân công trình cộng với các tỷ lệ sau chi phí trực tiếp trong bảng tổng hợp thanh toán (chi phí trực tiếp khác, chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước…).

Thảo luận của mình:
- Nói ngay rằng: Bên A thật là "vô lối". Thể hiện rõ tính "giang hồ, ăn chặn nhà thầu". Chưa cần biết đòi hỏi đó là hợp lý hay không hợp lý, nhưng rõ ràng trong trường hợp này việc A cấp loại gì, chi trả bao nhiêu, trách nhiệm mỗi bên đối với vật tư A cấp đều phải thể hiện rõ trong hợp đồng. Và tất cả phải tuân thủ hợp đồng chứ không có kiểu đòi trắng trợn đó được.

Tuy nhiên, chắc chắn hợp đồng ban đầu không có điều khoản vật tư A cấp (nên trong hợp đồng mới có giá trị vật tư đó). Bởi thông thường nếu xác định rõ từ ban đầu vật tư A cấp thì nó phải được ghi rõ trong hồ sơ mời thầu. Và nhà thầu chào giá công việc không gồm vật tư (vì A cấp rồi). Việc A mua bao nhiêu, ở đâu chất lượng thế nào, thanh toán ra sao... trường hợp này nhà thầu vô can. Nhà thầu chỉ biết nhận vật liệu A cấp và thi công là xong. Mọi vấn đề liên quan đến vật tư A cấp do A hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Nhưng trường hợp này, chắc ban đầu mời thầu tất cả (A không cấp vật tư), nên nhà thầu đã chào đầy đủ và ghi vào hợp đồng. Khi thi công, mới phát sinh A cấp vật tư. Lúc này, theo lý lẽ,  A lại đóng vai trò là "bên B" cung cấp bán vật tư đến chân công trình cho nhà thầu. Vậy nên, phải bổ sung bằng hợp đồng cung cấp vật tư giữa 2 bên trước khi thực hiện. Lỗi là nhà thầu không thực hiện việc này trước khi làm. Nay lỡ rồi, CĐT lại tham lam đòi ăn cả. Lúc này nhà thầu chỉ cần "giở hết võ" để thương lượng lại với "ông B" cấp vật liệu cho mình.

Khẳng định:
- Trường hợp này không phụ thuộc thông tư 04, không phục thuộc bất cứ văn bản pháp luật nào. Mà duy nhất nội dung HỢP ĐỒNG 2 BÊN MỚI MANG TÍNH QUYẾT ĐỊNH PHÁP LÝ ĐỂ TRANH CÃI.
- nếu hợp đồng chưa quy định thì 2 bên thương thảo lại. Thương thảo như thế nào là trình độ của nhà thầu và tùy theo trình độ tham lam của Chủ đầu tư.

Theo tình huống như tatylic đưa ra, ta tách ra 02 trường hợp:
1. Bên A cung cấp vật tư như một đối tác cung ứng vật tư bình thường: khi thanh toán, bên A trừ đi tổng giá trị các hóa đơn cung cấp vật tư .
2. Bên A cung cấp và quản lý số vật tư mình cung cấp (bên B lúc này giống như 01 đội thi công của bên A): khi thanh toán bên A trừ giá trị vật tư cung cấp + phí các loại thì củng đúng (trường hợp này chỉ có cty mẹ - cty con và trong HĐ có thể hiện).
Theo bản thân mình thấy, bên B trong HĐ XD này gặp phải "quả đắng" rồi. Bên A có ý định "ăn chặn" rồi "phủi đít" từ khi mời thầu("Gói thầu vật tư A cấp, nhưng chất lượng vật tư bên B chịu").
Bên B phải làm phụ lục HĐ rồi thi công tiếp, bên A không đồng ý PL thì làm đúng theo HĐ, ko còn cách nào thì chấm dứt HĐ.
Mọi người vào bàn luận tiếp nào.

Theo quy định tại Thông tư số 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, nội dung chi phí xây dựng bao gồm chi phí trực tiếp (vật liệu, nhân công, máy thi công và chi phí trực tiếp khác), chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước và thuế giá trị gia tăng.
Các khoản chi phí trực tiếp khác, chi phí chung tính trong dự toán chi phí xây dựng là cần thiết cho việc tổ chức thi công tại hiện trường, quản lý điều hành của nhà thầu xây dựng. Nội dung các khoản chi phí này không liên quan đến việc chủ đầu tư hay nhà thầu đảm nhiệm việc cung cấp vật tư, vật liệu sử dụng cho thi công xây dựng.
Thu nhập chịu thuế tính trước là phần lợi nhuận do lao động của nhà thầu tạo ra được dự tính trước trong dự toán xây dựng công trình.
Do nội dung, tính chất của các khoản chi phí nêu trên nên không có cơ sở để cắt giảm (không thanh toán) cho nhà thầu các chi phí này trong trường hợp chủ đầu tư tự cung cấp vật tư, vật liệu cho công trình xây dựng.